پاسخ­های آندرس ایلوس، رئیس بخش فارسی بی­بی­سی، به پرسش­های خوانندگان را بخوانید. نکته­یی که در این پاسخ­ها بیش از همه توجه جلب می­کند اصرار آقای ایلوس بر بی­طرفی بی­بی­سی است، آن هم در شرایطی که دست­کم مواضع دو سه سال اخیر این رسانه دیگر جایی برای تشکیک در طرف­دارانه بودن آن نگذاشته (کیست که پیشاپیش نداند بی­بی­سی هم گزینش خبری­یی دارد و، مهم­تر از این، نداند که تفاسیر بی­بی­سی از اخبارش از چه منش و گرایشی پیروی می­کند، و اصولن مگر غیر از این هم ممکن است؟). آقای ایلوس بارها بر تعهد این رسانه به انعکاس "حقیقت" تاکید می­کند اما صدها مثال می­توان آورد که بی­بی­سی حقیقت­هایی را منعکس نکرده، یا حقیقت­هایی را با تفاسیر مغرضانه (و نه، آن­گونه که ادعا می­کند، بی­طرفانه) تحریف کرده. "انعکاس بی­طرفانه­ی حقیقت": در واقع، انتظار عجیبی است که امروزه روز هم از خوانندگان بخواهیم به کلی­گویی­های نظیر این دل خوش کننند – حتا اگر این التزام ایدئالیستی را بپذیریم، خیلی ساده، در این میان گزینش و گرایش هر رسانه در پوشش دادن حقیقت­ها چه می­شود؟ مخصوصن پرسش­های ندا، رضا، نورا، و سمیرا و پاسخ­های ایلوس به آن­ها را به­دقت بخوانید تا ببینید برداشت او از آن به­اصطلاح "بی­طرفی" و درک­اش از به­قول خودش "حقیقت" چیست. به­جای این خودفریبی­ و البته عوام­فریبی، آقای ایلوس می­توانست به این بیاندیشد که بی­بی­سی هم مثل هر رسانه­ی مدعی "حقیقت"یابی گرایش­ها و گزینش­هایی دارد که به­ناچار و به هر رو در رابطه­یی همسو یا ناهمسو با معیارهای مراجع "قدرت" قرار می­گیرد – همان رابطه­ی "حقیقت و قدرت" ی که میشل فوکو آن همه درباره­اش داد سخن می­داد.

یلدای سرد و ساکت / نه آتش نه انار / گل سرخی می­خواستم / برای تو

از سفری سه روزه از کویر بر می­گردم. از برهوت بی بار و بر لذتی نبردم. زیبایی آن­چنانی ندیدم. نتوانستم کویر و کویری­ها را مثل توریست­های تهرانی سیاحت کنم. شترسواری کنم اما شتربان­ها را نبینم، روستایی­ها را که با حیرت (و ای کاش با نفرت) به ما نگاه می­کردند، بچه­­هایی را که روبه­رومان صف می­کشیدند و اوج جسارت و خودنمایی­شان هم این که: "پول زور وده". فقر، فلاکت، ملال: اندوهی که سراسر روستاها را پوشانده، مفتضحانه­ترین شکل توسعه که جز ساختمانی بی­مصرف و نیمه­کاره ارمغانی نیاورده، شهرستان­هایی با چشم­انداز خاکی و خاکستری، آبی اندک و رنگ هم هیچ. چه کنم، عق­ام می­نشیند که می­بینم خانم­های بورژوای بزک­کرده با پیرزن­های چروکیده بر سر سبدهای حصیری چانه می­زنند.

این­جا و آن­جا دیدم به نوشته­یی از یونس شکرخواه لینک داده­اند که من چیزی از او نخوانده­ام، که البته ­چیزی هم از دست نداده بودم: همان ابتدا فهمیدم که اصلن الفبای زبان­شناسی را هم نمی­داند اما شاهکارش این نکته­ی نغز بود که "از دیدگاه تئوری اقتصاد سیاسی، رسانه­ها عامل تغییرات نیستند، بلکه ناقل تغییرات هستند. به دیگر زبان از دیدگاه تئوری اقتصاد سیاسی، عوامل تغییر کانون­های قدرت و ثروت هستند نه رسانه­ها"! تئوری، اقتصاد سیاسی، تغییر، قدرت، ثروت، رسانه­ها، همه باد هوا! البته نویسنده ظاهرن استاد ارتباطات است و حتمن دانشجویان دل­بندی هم دارد: برای ایشان نه، برای آن دل­بندان باید نگران بود.

چهارشنبه­ی این هفته (از قرار معلوم از ساعت پنج و نیم تا هفت و نیم) در "خانه­ی هنرمندان" درباره­ی دریدا حرف می­زنم. بعد از سردرگمی­ بسیار، تصمیم گرفتم که محور بحث­ام "دریدا در ایران" باشد. سوای مرور مقدماتی آرا و آثارش، می­خواهم تاویل­ام از تاویل­های دریدا در ایران را بازگو کنم. حرفی اگر باشد همین خواهد بود.

گزارش­گر ویژه­ی سازمان ملل در خصوص وضع زندانیان در چین و رواج شکنجه در زندان­های آن کشور، در یک مورد، به سرنوشت مردی اشاره می­کند که "با اعتراف به قتل همسرش به زندان محکوم شده بود و پس از آن که مشخص شد همسر وی زنده است، از زندان آزاد شد. اين مرد، که در زمان آزادی يازدهمین سال از دوره­ی محکوميت خود را پشت سر می­گذاشت، پس از آزادی گفت که زیر شکنجه وادار به اعتراف شده است."
­یاد ماجرای مشابهی افتادم درباره­ی دیگر کشور کمونیستی سابق، که افسانه­یی حتمن ساخته و پرداخته­ی بدخواهان بوده. قضیه از این قرار است که روزی استالین پیپ­اش را (یا چه می­دانم، یک همچو چیزی را) در دفترش گم می­کند. بلافاصله به رئیس کا گ ب دستور پی­گیری می­دهد. بعد از یک ساعت پیپ­ را روی میز خودش پیدا می­کند و به رئیس کا گ ب زنگ می­زند تا بگوید بی­خیال تحقیق و تفحص شود. طرف با تعجب می­گوید: قربان، چه­طور همچین چیزی ممکن است؟! تا همین حالا صد نفر را دستگیر کرده­ایم که حداقل هشتاد تاشان به دست داشتن در سرقت پیپ جناب­عالی اعتراف کرده­اند!