در قیاس با آدم­های قوی، آدم­های ضعیف اغلب بی­رحم­تر اند، هم با خود هم با دیگران – در این لحظه شکی در این ندارم.

نوشته بودم که آدم­ها را در ذهن­ام به چهار دسته­ تقسیم می­کنم: خوش­بین امیدوار، خوش­بین ناامید، بدبین امیدوار، بدبین ناامید. خودم را در دسته­ی دوم می­دیدم، اما نمی­دیدم سنگینی خوش­بینی­ام دیگر جایی برای سبکی­های ناامیدی­­ نگذاشته. مثل همه، من هم با تناقض­ زندگی کردن را آموخته­ام، این رنج­ام نمی­دهد، رنج­ام تنها سر کردن با دوراهه­یی است که دیگر دوست­اش ندارم: خوش­بینی مفرطی که اغلب سر به بلاهت می­زند، از یک سو، حماقتی به نام امیدواری در لفاف ناامیدی، از دیگر سو. نه خوش­بین نه بدبین، فقط می­خواهم ناامید باشم. از خیره­سری خودم حرص­ام می­گیرد. می­خواهم بپذیرم، باور کنم، بگویم، بنویسم، که "کم آورده­ام" – می­دانم، گاهی پذیرش ناکامی از هر تسلایی تسکین­دهنده­تر است.

شرق امروز را تورق می­کردم که مات­ام برد؛ کم مانده بود شاخ در بیاورم: مقاله­یی از مهرگان دیدم، آن­قدر خوب که فکر کردم حتمن خودم نوشته­ام! فارغ از کنایه­های کوته­بینانه و هتاکی­­های همیشگی: سخنی سنجیده، با زبانی مناسب، در زمانی مناسب – مکان­ به کنار، عالی بود.

آندره گلوکسمان از فیلسوفان کهنه­کار (به هردو معنا) در فرانسه است و تاملات فلسفی­اش اغلب جنبه­ی اخلاقی و سیاسی به خود می­گیرند. گلوکسمان، در عین مخالفت شدیدش با نظام­های کمونیستی اروپایی، به­شدت مدافع شورش مه­ی 68 فرانسه و آبشخور آلمانی­اش بوده (با یوشکا فیشر و باقی قضایا هم از نزدیک آشنایی دارد)، و با این حال، متفکری متفاوت و، اتفاقن، در موطن خود در ردیف روشنفکران اقلیت است. علت آن را می­شود به­سادگی در نوع نوشته­های­اش یافت (به­ویژه، دو کتاب اخیرش، "داستایفسکی در نیویورک" و "غرب در برابر غرب"، با این مضمون که "آیا شری شریرانه­تر از جنگ هم وجود دارد؟" – پاسخ مثبت به این پرسش همان چیزی است که اصلن به مذاق فرانسوی­ها خوش نمی­آید). در باب شورش اخیر هم گلوکسمان اظهاراتی کرد که اکثر قریب به اتفاق رسانه­های روشنفکری آن را "تحریک­کننده" و خلاف جریان ارزیابی کردند.
امروز ترجمه­ی مصاحبه­­ی او با یک نشریه­ی آلمانی را خواندم. متن انگلیسی یک مقاله­ی مهم و یک مصاحبه­ی مبسوط­اش را هم پیدا کردم و به ضمیمه آوردم.

شورش­های اخیر که شروع شد، با خودم گفتم خدا این روشنفکرهای فرانسوی(مآب)، از نوع چپ، را خیلی دوست دارد: هنوز چهار دهه از شورش­های مه­ی 68 نگذشته، روزی چهل سال آینده­شان را هم داد تا دوباره در باب مبارزه ی طبقاتی، چهره­ی کریه راست، سیاست­های امپریالیسم نولیبرالیستی، و ... قلم­فرسایی کنند. اما مثل این که این دفعه از آن دفعه­ها نیست! ... به هر حال، در میان انبوه نوشته­های روشنفکرانه که این روزها راجع به ماجرا می­خوانیم، نوشته­ی مردیها (پیوند پایین) را روشن­گرانه­تر از همه یافتم؛ البته موافق جامع­گرایی و ماهیت­باوری مستتر در عنوان­اش نیستم، اما سوای این، به گمان­ام دقیق­ترین شرح از شرایط این شورش­ها است و با دقت باید خواند.

اخیرن کتاب "بودلر" نوشته­ی سارتر را با ترجمه­ی دل­آرا قهرمان (سخن، 1384) می­خواندم که با حمایت بخش فرهنگی سفارت فرانسه در ایران منتشر شده. خواستم به این وسیله به خانم مترجم تبریک گفته باشم: انصافن جز ایشان از هیچ­کس بر نمی­آمد که این­قدر استادانه زیباترین کتاب سارتر را به یک تکه کثافت تبدیل کند. همچنین، از آن­جا تا کنون اشعار بودلر به فارسی در نیامده و اسلامی ندوشن و دیگران از 4 دهه پیش اشعار شخصی مجهول­الهویه را ترجمه کرده­اند که هیچ ربطی به بودلر مد نظر سارتر ندارد، مترجمه­ی مقیم فرانسه در مقدمه نوید­ داده که می­خواهد برای اولین بار افتخار ترجمه­ را به شخص بودلر هم بدهد.
من اگر فرانسوی بودم حتمن از دولت فرانسه به جرم حیف و میل بیت­المال و تبدیل فرانک به فضولات شکایت می­کردم، اگر هم از اعقاب مرحوم بودلر یا ملعون سارتر بودم، برای جلوگیری از جنایات آتی، خواستار تبعید مترجم به جزیره­یی فاقد هرگونه کاغذ و قلم می­شدم.